Videoband

In de december’98-uitgave van Wijd Vertakt deed Kees de Wolf jr. een voorstel om videobanden met oude familiefilmbeelden en familiefoto’s uit te brengen. Helaas heeft hij te weinig reacties binnengekregen om een videobandenserie te maken. Voor degenen die wel interesse hadden, heeft hij een lange videoband gemaakt met beelden vanaf 1960 tot in de 80’er jaren.

Om even ieders geheugen op te frissen: tijdens het 40-jarig huwelijkfeest van mijn ouders in 1995 is in de feestzaal op verschillende televisies een korte film vertoond met daarin o.a. foto’s en filmbeelden uit vervlogen familietijden. Deze oude filmbeelden heeft Kees in de loop van 1994 opgenomen bij de ooms Nol, Anton, Chris en Gerard (filmbusiness schijnt puur mannenwerk te zijn). Van die vele uurtjes video heeft Kees m.b.v. zijn computer een speciale familievideoband gemaakt. Deze band heeft Kees onderverdeeld in enkele thema’s, zoals: Nijmegen (waar de familie Rieken haar wortels heeft), de Zalmstraat (waar Opa en Oma woonden), de tuin van mijn ouders op ‘Vijfsluizen’ en die van ome Theo en tante Annie op Thurlede, enkele vakanties, en het gouden huwelijksfeest van Opa en Oma in 1980.

Heel leuk vind ik zelf de beelden van al dat kleine grut (de kleinkinderen) bij Opa en Oma in de Zalmstraat. Zoals wellicht bekend heeft de fietsenmaker Jan van Leeuwen toen Oma naar het bejaardentehuis verhuisde de huiskamer van Opa en Oma bij zijn winkel getrokken. Als je nu naar die ruimte kijkt, valt het pas op hoe klein die kamer eigenlijk was, en kan je nauwelijks geloven dat al die ooms en tantes met hun kinderen erin pasten! Zo toont de video zwart/wit-beelden van vele kleinkinderen die tussen de benen van al die ooms en tantes op de grond spelen of door hun ouders gevoed worden.

Hoe recenter de beelden, des te meer kleinkinderen je ziet verschijnen. De oudste beelden (Zalmstraat) laten met name de kinderen zien van mijn ouders en o.Theo/t.Annie. De kleurenbeelden uit de jaren ’70 die gemaakt zijn op de tuin van o.Theo en t.Annie laten zo’n beetje alle andere kleinkinderen zien.

In de zeventiger jaren zijn er vanaf het dak van het huis in Zalmstraat beelden gemaakt van een braderie in de Groenelaan. Tijdens die braderie gaf de Rijnmondband een show direct voor ons huis. En wat schetst mijn verbazing: bij het inzoomen op het publiek herken ik ineens een kleine Jolanda, die aan de hand van haar moeder naar de muziek staat te luisteren. Ik sta twintig meter verderop en wist natuurlijk niet dat ik later met dat 7 jaar jongere meisje hetzelfde bestek zou delen. Het blijken de eerste filmbeelden van haar en haar inmiddels overleden moeder te zijn!

Eén fragment springt er uit. De kamer waar tot begin jaren’70 ooit o.Chris en o.Gerard sliepen (en eerder ook nog andere ooms) werd bij gelegenheid omgedoopt tot biljartkamer. Prachtige opnames zijn gemaakt van o.Antoon die met een sigaartje in de mond enkele punten vergaart, van (tiener) o.Gerard die na een mislukte stoot de ballen met de hand de juiste richting probeert te geven, o.Chris die het er niet mee eens is dat de biljartballen niet die kant op willen rollen die hij ze gestuurd heeft, o.Nol die in alle rust zijn stootbeurt volbrengt, en een zeer jeugdig uitziende Opa die glunderend een vreugdesprongetje maakt na een gescoord punt. Tussendoor komt Oma nog even kijken of alles goed verloopt.

De laatste beelden zijn geschoten op het gouden huwelijksfeest van Opa en Oma. ‘s Ochtends poseren ze in de Zalmstraat voor de ontvangen bloemen, en lezen ze elkaar enkele felicitatiekaarten voor. Later zie je ze op het feest in de Rank temidden van de familie. Eerst bij de dankmis, opgedragen door pastoor Donkers, vervolgens tijdens het feestdiner, en tenslotte op de feestavond. Van deze avond zijn ook enkele toneelstukjes en voordrachten van kleinkinderen op de film vereeuwigd.

Als je de videoband aanschouwt, valt het op hoeveel de keuze van de muziek bijdraagt aan het gevoel dat je krijgt bij sommige fragmenten. Zo heeft Kees onder de beelden van de Rijnmondband marsmuziek gezet. Het lijkt daardoor net alsof je het originele geluid hoort (wat natuurlijk niet zo is; alle beelden zijn oorspronkelijk ‘stom’, dat wil zeggen, zonder geluid). Onder vrijwel alle fragmenten is passende muziek gezet. De ene keer hoor je een vrolijke melodie, de andere keer rustige achtergrondmuziek en soms wordt er door het laten horen van een ratelend filmapparaat een historisch tintje aan de opnamen gegeven. Slechts met één keuze van Kees heb ik wat moeite: onder de beelden van het diner bij het gouden huwelijksfeest heeft Kees gedragen muziek geplaatst, waardoor er een beetje een treurige stemming ontstaat. Zo van: dit is geweest en komt nooit meer terug. Nu is dat ook wel zo, maar op zo’n moment wordt je dat wel hard duidelijk gemaakt. Gelukkig dat je door deze familievideoband die tijd nog eventjes terug kunt halen. En bij het diner zet je voortaan gewoon het geluid uit!

Henry de Wolf